.
  Kanola
 
KANOLA YETİŞTİRİCİLİĞİNİ GELİŞTİRME PROJESİ
UYGULAMA YERİ :
 
UYGULAMA ALANI : 1000 da

PROJE GEREKÇESİ : Ülkemizde artan nüfus ile birlikte Gerek bitkisel yağ sanayinin ihtiyacı olan gerekse biodizel için gerekli olan yağlı tohumlarda üretim artışı zorunlu hale gelmiştir. Ancak bu zorunluluk yıllardır ithalatla kapatılmakta ve her yıl ithalat miktarı artmaktadır. 2004 yılında 1.055 milyon dolar olan yağ ve yağlı tohumlu bitkilerin ithalat değeri 2005 yılının ilk sekiz ayında 960 milyon dolar olmuştur. İlimizde özellikle nadas alanları ve boş bırakılan 80.000 dekar alanda yağlı tohum bitkileri ile münavebe uygulayarak hem toprağın yorulmasını,çoraklaşması önlemek, çiftçilerimizin her yıl düzenli gelir elde etmesini sağlamak hem de ürün çeşitliliği artırmaktır.

PROJE MALİYETİ..............................YTL
a)Çiftçi Katkısı........................3.000 YTL
b)Özel İdare Katkısı.............57.500 YTL
PROJENİN BAŞLAMA TARİHİ.....2006
PROJE SÜRESİ.............................1 Yıl
UYGULAYICI KURULUŞ.....Kastamonu Valiliği Özel İdare Müdürlüğü desteği ile Bakanlık İl Müdürlüğü'nce yürütülecektir.

1-GİRİŞ
Tek yıllık otsu bir bitki olan kanola tohumlarında %-50 oranında yağ bulunduran değerli bir yağ bitkisidir. Kanola bitkisi İlimizde yetiştirilebilmektedir.

2-PROJENİN AMACI
Kastamonu ilinde nadas alanları ve boş bırakılan 80.000 dekar alanda yağlı tohum bitkileri (kanola) ile 3 lü veya 4 lü münavebe uygulayarak hem toprağın yorulmasını,çoraklaşması önlemek, çiftçilerimizin her yıl düzenli gelir elde etmesini sağlamak hem de ürün çeşitliliği artırmak hedeflenmektedir.
İlimizin iklim ve toprak yönüyle, Kanola yetiştiriciliğine uygun olduğu düşünülmektedir. Eğer yöremizde kanola yetiştiriciliği yaygınlaştırılabilirse ürün çeşitliliği artacağı gibi kanoladan elde edilen bitkisel yağ ve biodizel ile ilgili sanayinin gelişmesine de katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Projede, Merkez İlçe ve talepte bulunan diğer ilçelerde 1.000 da (dönüm) lık kanola tohumu dağıtımı yapılacak Tarım İl- İlçe Müdürlüğü rehberliğinde ve gözetiminde üretim yapılacaktır. Çiftçilerin ekim problemi yaşamaması için 6 adet ufak taneli tohumları ekebilen (Mekanik üniversal) mibzer alınarak Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri gözetiminde çiftçilere kullandırılacaktır. Hasat artıklarını toprağa parçalayarak karıştırmak için 3 adet sap parçalama makinesi alınarak Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri gözetiminde çiftçilere kullandırılacaktır.

3-TEKNİK BİLGİLER
İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ:
Kanola bitkisi kışlık ve yazlık olarak yetiştirilebilmektedir. Ülkemizde genellikle kışlık kanola tarımı yapılmaktadır. Kışlık kanola kışa kar altında -15 oC'ye kadar dayanıklıdır. Ancak kışa girerken kuvvetli bir kök oluşturması ve rozetleşmesini tamamlamış olması gerekmektedir. Bunun içinde Eylül ayı başında tavlı toprağa ekilmeli ve çıkışı sağlanmalıdır. Eğer kuraklık nedeniyle kuruya ekilmişse bir çıkış suyu verilmesi zamanında bitki çıkışını ve kış gelmeden bitkinin yeterince kuvvetlenmesini sağlar. Kışa zayıf giren kanola bitkileri soğuktan sıfırın altındaki sıcaklıklarda zarar görmektedir. Kışlık kanolanın sıcaklık isteği toplamı 2300-2500 oC'dir. Yazlık kanola daha çok ılıman iklim bölgeleri olan Ege ve Akdeniz'de yetiştirilmektedir.
Kanola bitkisi kumlu ve hafif topraklar dışında hemen hemen her toprakta yetişmektedir. Toprak yüzeyinin tesviyesi iyi olmalıdır, su tutan, göllenen tarım alanlarında çok zarar görmektedir. En iyi yetiştiği toprak humuslu derin yapılı nötr veya hafif alkali ve hafif asit topraklardır. Ph:6.5-7.5 arası en uygun topraklardır.

TOPRAK HAZIRLIĞI:
Kanola tohumu çok küçük ve çimlendikten sonra toprak yüzeyine çıkış gücü düşük olduğundan tohum yatağının iyi hazırlanması gerekmektedir. Hububat hasadından sonra kanola ekilecekse, gölge tavında veya düşen yağışlardan sonra arkasına taban takılarak çizel pulluk ile sürüm yapılır. Daha sonra goble disk ve tırmık çekerek ince bir tohum yatağı hazırlanır. Kanola ayçiçeği, mısır veya pamuk yerine ekilecekse hasatta kalan saplar tırmıkla tarla dışına çıkarılır. Daha sonra eğer tarla otlu veya çiğnenmiş ise sürülerek, otsuz ise kazayağı veya goble disk ve tırmık ile tohum yatağı keseksiz olarak hazırlanır. Gerekirse ekimden önce ve sonra toprağın yüzeyinin düzgün olması ve bastırılması için merdane çekilmelidir.

EKİM ZAMANI:
Ekim zamanı toprak ısısı ile yakından ilgilidir. Çimlenmenin iyi olabilmesi için toprak ısısı en az 10-12 oC olmalıdır. Bundan daha yüksek sıcaklıkta tohumların çimlenme ve çıkışı daha hızlı olur. Kanola ekim zamanı Trakya- Marmara, Ege, Güneydoğu Anadolu, Marmara, Orta Anadolu ve Karadeniz Bölgelerinde 15 Eylül-15 Ekim tarihleri arasında yapılmalıdır. Eylül ve Ekim ayı içerisinde düşecek yağışlar toprağa ekilen kanola tohumlarının çıkmasına yardımcı olacaktır. Bu şekilde iyi çıkış yapan kanola bitkileri kışa 6-8 yaprak arasında (rozet devresi) girer ve kuvvetli bir kök sistemi geliştirerek soğuktan zarar görmez. Eğer kanola ekimleri Ekim-Kasım ayına sarkarsa çıkış yavaş ve fidelerde çok zayıf olduğundan soğukların başlaması ile sıcaklık - 2 oC ve altına düştüğünde genç fideler zarar görmektedir. Bu nedenle kanola ekiminde geç kalınmamalıdır.

TOHUMLUK:
Ekolojik kanola tarımında tohumluğun önemi büyüktür. Sofralık bitkisel yağ üretiminde içeriğinde erusik asit ve küspesinde glukozonalat içermeyen kanola tohumluğu kullanılmalıdır. Çiftçiler kendi hasat ettikleri üründen kesinlikle tohumluk olarak ayırmamalıdır. Çünkü kanola bitkisi P'lere varan ölçüde yabani hardal türleri ile melezlendiğinden ikinci yıl hasat edilen ürün tohumluk olarak ekildiğinde hasat edilen ürünün yağında erusik asit ve küspesinde glukozanalat oranı artacaktır. Her yıl kontrollü olarak üretilen sertifikalı tohumlukların üreticiler tarafından alınması gerekmektedir. Alınacak tohumluğun ekileceği bölgede denenmiş ve kış soğuklarına dayanıklı olması gerekmektedir. Ekilen kanola çeşidinin yağ oranı da @'ın üzerinde olmalıdır.

EKİM ŞEKLİ:
Kanola ekimi yonca ekim makinesi gibi küçük tohumları ekebilen mekanik
(şanzımanlı) ya da pnomatik mibzerlerle yapılabilir. Üreticiler gelişmiş hassas ekim makinelerini kullanarak, sıra arası, sıra üzeri ve ekim derinliğini kolaylıkla ayarlayabilirler. Bu tip gelişmiş ekim makineleri ile ekimde bir dekara kullanılan tohum miktarından önemli tasarruf sağlanmakta, bir dekara 500 gram yeterli olmaktadır ve düzgün bir çıkış elde edilmektedir.
Kanola ekiminde sıra arası mesafe 17-30 cm ve sıra üzerindeki bitkiler arasındaki mesafe ise toprak verimliliği ve yağış durumuna bağlı olarak 4-6 cm arasında olabilir. Ekim derinliği 1.5 cm civarında olmalıdır. Aşırı sık ve derin ekimden kaçınılmalıdır. Derin ekimde çıkışlar mütecanis olmaz, geç kalır ve kışa iyice gelişmeden gireceğinden zarar görür. Sık ekim içinde aynı zayıf gelişme söz konusudur. Zayıf kök yapısına sahip kanola bitkileri kış soğuklarından önemli ölçüde zarar görmektedir
Bazı gevşek yapıdaki topraklarda ekimden sonra merdane geçirilirse çıkış iyi olmaktadır.

GÜBRELEME:
Kanola tarımında doğru bir gübreleme yapılması için üreticilerin topraklarını analiz yaptırması şarttır.Fosforlu gübrelerin ekimden önce toprağa verilmesi, bitkiler tarafından ileri ki gelişme dönemlerinde kolay ve yeterli alınmasını sağlar. Azotlu gübrelerin kanola üretiminde ideal uygulanması üçe bölünerek yapılır. Birinci uygulamada üçte biri ekimden önce veya ekimle birlikte Amonyum sülfat (!) formunda veya 18-46-0 ile 20-20-0 kompoze gübrelerinden birini kullanarak dekara 25 kg, ikinci uygulamada diğer üçte biri Mart ayı başında üre formunda 10 kg/da , son üçte birlik kısımda Mart ayı sonu veya Nisan ayı başında Amonyum nitrat (&) formunda olmak üzere 15 kg/da hesabıyla tarlaya verilmesi uygundur. Kanola, yetişme döneminde kükürt besin maddesine diğer bitkilere göre daha fazla ihtiyaç duyduğundan toprakta kükürt noksanlığı varsa, sülfat veya kükürtlü gübrelerin kullanılmasında fayda vardır.

EKİM NÖBETİ (MÜNAVEBE):
Tarım topraklarının üretim gücünün ve sağlığının korunması, ilaçlara bağımlılığın azaltılması ve üretilen bitkinin sağlığı için ekim nöbeti uygulanmalıdır. Tarım yapılan alanlarda aynı bitkinin aynı tarlaya üst üste ekilmesi toprağın fakirleşmesine ve o bitkinin hastalıklarının artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle kanola tarımından yüksek verim alabilmek için mutlaka ekim nöbeti planlaması yapılmalıdır.

Kanolanın gireceği bazı münavebe modelleri şu şekilde olabilir:
1. Model.....Soya Fasulyesi + Kanola + Buğday + Mısır
2. Model.....Buğday + Kanola + Baklagil + Ayçiçeği
3. Model.....Ayçiçeği + Kanola + Buğday

KANOLA TARIMINDA YABANCI OT MÜCADELESİ:
Yabancı ot mücadelesi kanolanın ilk yetişme devresinin ilk ayında çok önem taşır ve yapılması % 20-30 oranında daha fazla verim alınmasını sağlayabilir. Hızlı gelişme yeteneğine sahip yabancı otlar özellikle ilk gelişme devresinde faydalı tarla alanını kaplayarak kanola bitkisinin gelişmesini engelleyerek ve bitki besin maddelerine ortak olarak önemli oranda zarar yaparlar. Kanola bitkisi 30-40 cm boyunda olduğunda gür gelişip, gölge yaparak diğer yabancı otların gelişmesi büyük ölçüde engellemektedir.
Yabancı ot mücadelesi kültürel tedbirlerle, mekanik yollarla ve kimyasal yöntemlerle yapılmaktadır.

KANOLA HASTALIK VE ZARARLILARI:
Kanolanın önemli zararlıları toprak pireleri, tarla salyongozu, kanola sap hortumlu böceği, lahana böceği ve yaprak bitidir.Kanolanın önemli hastalıkları ise mildiyö, kolza kök uru, kurşuni küftür.

KANOLADA TOHUM BAĞLAMA:
Kanola çiçeklenme döneminde tozlanma (döllenme) için çeşidin kendine tozlanmasının az veya çok olmasına bağlı olarak bal arılarına ihtiyaç duyar. Bu nedenle çiçeklenme dönemindeki süre de kanola üretim tarlaları yakınında arı kovanı bulunması harnuplarda (kapsüllerde) döllenme, dane tutmayı artırır. Çiçeklenme ve döllenme bitkide alttan yukarı doğru olmaktadır. Nisan sonu Mayıs ayı başında kanolanın çiçeklenmesi arılara bol miktarda çiçek tozu sağlamaktadır

HASAT VE DEPOLAMA:
Kanola, havaların sıcak veya yağışlı gitmesine ve çeşidin erkenciliğine bağlı olarak çiçeklenmeden 40 ile 50 gün sonra hasat olumuna gelir. Kanola hasat olumuna geldiğinde bitkilerin sap, yaprak ve kapsülleri tamamen kuruyup sararır, sarı bir renk oluşur. Tohum kahverengine dönüşmüşse hasat zamanı gelmiş demektir. Kanola hasadı bilinen hububat biçerdöverleriyle yapılır. Yalnız, kanola daneleri hububata göre çok küçük olduğundan, hasada başlamadan önce biçer döverde gerekli ayar ve düzeltmeler yapılmalıdır. Olgunlaşma aşağıdan yukarı doğrudur. Hasatta bitkilerin tam olgunlaşması beklendiğinden alt kapsüller çatlayarak dökülmeler olmaktadır. Erken hasatta ise üstteki kapsüller tam olgunlaşmadığından tohumlar harmanlanamamaktadır. Danedeki rutubet oranı % 20'ye düştüğünde hasat yapılmalı ve % 9 rutubete kadar mutlaka kurutulmalıdır. En alt bakla yüksekliği 40 cm in üzerinde olduğundan eğer kolza yatmamışsa ekim yüksekliği yönünden hiçbir sorunla karşılaşmadan ve anızda bakla bırakılmadan biçme yapılabilmektedir. Biçerdöverle hasta en büyük problem, kolza (kanola) dallarının iç içe tamamen girmesi nedeni ile biçerdöver tablasının sağ ve sol tarafında bulunan ayırıcıların tam görev yapamamasıdır. Bu problem, gelişmiş ülkelerde kullanılan biçerdöverlerin sağ taraflarına 120 cm yüksekliğinde düşey konumlu bir biçme laması yerleştirilerek çözülmüştür. Bitki ve kapsüllerin çok kuru ve gevrek duruma geldiği öğle sıcağı döneminde hasat yapmaktan kaçınılmalıdır. Biçer döver kanatları çok kurumuş durumdaki kapsüllere çarpınca bir kısım danelerin yere dökülmesine sebep olabilir. Bu nedenle hasat, çok güneşli havalarda saat 11.00'e kadar ve daha sonra öğleden sonra saat 15.00'de başlayıp çiğ düşene kadar olan sürede yapılmalıdır. Dekardan alınan verim ekilen çeşidin verim gücüne ve toprak verimliliği ile iklim koşullarına bağlı olarak 200-350 kg/da arasıdır

SONUÇ:
Sonuç olarak kanola tarımında çiftçilerimiz birim alandan yeterli kazanç elde etmeleri aşağıda belirtilen yetiştirme tekniği esaslarını tam olarak uygulamalarına bağlıdır.
- İyi, mütecanis, keseksiz bir tohum yatağı hazırlığı,
- Her yıl sertifikalı yeni tohumluk kullanılması,
- Zamanında, uygun ekim makinesi ile ekim,
- Ekimden sonra merdane çekilmesi,
- Yabancı ot için zamanında bilinçli bir mücadele,
- Tohum dökümüne fırsat vermeden zamanında hasat,

4-PROJE FAALİYETLERİ
Projede, Merkez İlçe ve talepte bulunan diğer ilçelerde 1000 da (dönüm) lık alanda tohum bedelinin % 80 İl Özel İdare Müdürlüğünce % 20 si çiftçilerce karşılanmak üzere, Yöremize uygun Bristol ve Elvis kanola tohumu dağıtılacak, teknik elemanlarımız nezaretinde,tohum ekimi, gübreleme ve bakım işleri çiftçiler tarafından yapılacaktır. Ayrıca proje kapsamında bedeli İl Özel İdare Müdürlüğünce karşılanmak üzere 6 adet yonca mibzeri ve 3 adet sap parçalama makinesi alımı yapılacaktır.

5-PROJE MALİYETİ
Cinsi.............................................Miktarı.....Birim Fiyatı (YTL/Kg.).....Tutarı (YTL)
Tohum Bedeli.............................1000 kg..................15........................15.000
Yonca Mibzeri...............................6 Adet.............5.500........................33.000
Sap Parçalama Makinesi..............3 Adet.............3.500........................10.500
Nakliye ve Akaryakıt Giderleri..........-......................-.............................1.000
Eğitim ve Yayım giderleri..................-......................-................................500
Beklenmeyen Giderleri......................-......................-................................500
Toplam....................................................................................................60.500

6-SONUÇ
Proje süresi bir yıldır. Tohumların temini, Ekim için 6 adet ufak taneli tohumları ekebilen (Mekanik üniversal) mibzer ve hasat artıklarının parçalanarak toprağa karıştırılması için 3 adet sap parçalama makinelerinin alımı, nakliye ve akaryakıt, eğitim ve yayım giderleri ile beklenmeyen giderler olarak toplam proje bedeli 2006 yılı tahmini fiyatlarına göre 60.500 YTL dir.
Proje maliyeti içerisinde devlet katkısı dışındaki giderler çiftçi tarafından karşılanacaktır. Proje İl Özel İdare Müdürlüğünün mali katkısı ile Tarım İl Müdürlüğü, Tarım İlçe Müdürlükleri ve çiftçiler tarafından yürütülecektir.

Projeyi Hazırlayanlar           Kontrol Eden        ONAYLAYAN

 
  Bugün 8 ziyaretçi (14 klik) kişi burdaydı!  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol